Dlaczego 80% produktów cyfrowych upada? Jak tworzyć produkty, które naprawdę działają? Badania przedwdrożeniowe jako fundament sukcesu cyfrowych usług
80% produktów cyfrowych nie odnosi sukcesu, bo nie odpowiada na realne potrzeby użytkowników. To nie jest chwytliwy nagłówek, to brutalna statystyka. Tymczasem rozwiązanie tego problemu mamy na wyciągnięcie ręki – są nim badania przedwdrożeniowe. Wciąż jednak zbyt mało firm traktuje je poważnie. Czas to zmienić.
Czym są badania przedwdrożeniowe?
Badania przedwdrożeniowe (ang. pre-launch research) to proces zbierania informacji o użytkownikach zanim jeszcze produkt lub usługa zostanie wprowadzona na rynek. Dzięki nim możemy nie tylko zminimalizować ryzyko niepowodzenia, ale też dopasować rozwiązanie do realnych potrzeb, emocji i zachowań naszych odbiorców.
Nie chodzi tu o wielomiesięczne badania korporacyjne. Chodzi o cykliczne, zwinne i dopasowane do etapu projektu testy, które można przeprowadzać nawet przy niewielkim budżecie.
Dlaczego warto badać użytkowników przed wdrożeniem?
W epoce AI, automatyzacji i szybkich iteracji, może się wydawać, że intuicja, dane analityczne i benchmarki konkurencji wystarczą, by stworzyć skuteczny produkt. Nic bardziej mylnego.
Tylko użytkownik może powiedzieć Ci, co naprawdę działa – i dlaczego. Analityka pokaże, że ktoś opuścił formularz, ale tylko badania powiedzą Ci, co go sfrustrowało.
Korzyści z badań przedwdrożeniowych:
- eliminacja kosztownych błędów na wczesnym etapie,
- projektowanie produktów dopasowanych do realnych kontekstów użycia,
- lepsze doświadczenie użytkownika (UX),
- większe zaangażowanie odbiorców,
- przewaga konkurencyjna dzięki realnym insightom.
Dlaczego firmy unikają badań użytkowników?
Mimo oczywistych korzyści, wiele firm wciąż pomija badania użytkowników. Dlaczego?
„Znamy naszych klientów” – mit zespołów biznesowych
Decydenci często ufają własnej intuicji lub danym historycznym, ignorując zmienność rynku i zachowań użytkowników.
„Mamy dane, nie potrzebujemy badań” – mit projektanta
Dane pokazują „co”, ale nie „dlaczego”. Bez kontekstu liczby są tylko liczbami.
„To za drogie i za wolne” – obawy przed outsourcingiem
Zewnętrzne agencje badawcze bywają drogie i pracują w cyklach, które nie pasują do dynamicznego tempa wytwarzania produktów cyfrowych.
Brak narzędzi i kompetencji w zespole
Wewnętrzne zespoły często nie mają doświadczenia, czasu ani zaplecza, by prowadzić badania samodzielnie.
Jak włączyć badania w proces projektowy?
Rozwiązaniem nie jest rezygnacja z badań – lecz włączenie ich w codzienny proces tworzenia produktów. Nie jako jednorazowe wydarzenie, ale jako powtarzalny rytuał projektowy. Jak to zrobić?
1. Wybierz elastyczną platformę do testów
Narzędzia takie jak Userbrain, Maze czy UXtweak pozwalają przeprowadzać testy 5-sekundowe, first click, testy preferencji czy badania z prototypami. Nie musisz mieć gotowego produktu – wystarczy pomysł, makieta, interfejs.
2. Zbuduj własną bazę respondentów i segmentuj użytkowników
Nie ograniczaj się do jednej grupy. Testuj z:
- pracownikami (wiedza domenowa),
- obecnymi użytkownikami (doświadczenie realne),
- nowymi użytkownikami (świeże spojrzenie),
- osobami z ograniczeniami (zgodność z WCAG),
- specjalistami z branży (np. lekarze, nauczyciele, kierowcy).
3. Zadbaj o komunikację i system CRM
Wysyłaj zaproszenia do testów w odpowiednim momencie, utrzymuj kontakt z użytkownikami i nagradzaj ich za udział – niekoniecznie pieniędzmi. Czasem wystarczy bilet do kina, darmowy dostęp do treści czy zwykłe „dziękuję”.
4. Testuj w realnym kontekście
Chcesz wiedzieć, czy użytkownik zrobi przelew? Nie zapraszaj go do sterylnego laboratorium UX. Sprawdź to w tramwaju, na smartfonie, z dzieckiem na kolanach. Tylko wtedy dowiesz się, jak naprawdę działa Twój produkt.
Czy AI może zastąpić badania UX?
AI może wspierać analizę danych, przyspieszać rekrutację respondentów i automatyzować raporty, ale nie odpowie na pytanie „dlaczego” użytkownik coś zrobił. Nie pokaże emocji, frustracji czy barier poznawczych.
Dlatego najlepsze efekty daje połączenie badań jakościowych z narzędziami AI – tam, gdzie technologia wspiera człowieka, a nie próbuje go zastąpić.
Jak myśleć o badaniach UX na dłuższą metę?
Największą zmianą w podejściu do badań UX jest przejście od jednorazowych projektów do ciągłego procesu uczenia się od użytkowników. Każdy etap – od pomysłu, przez prototyp, aż po wdrożenie – powinien być weryfikowany z realnymi odbiorcami.
Badania przedwdrożeniowe to inwestycja, która zwraca się szybciej, niż myślisz. Zacznij od jednego testu. Posłuchaj użytkowników – zanim przemówią liczby.
Tylko wtedy możesz być pewny, że tworzysz coś, co ma sens. Nie dla Ciebie. Dla nich.
Artykuł powstał na podstawie prelekcji Marianny Stelmachowicz i Jakuba Dzięgiela wygłoszonej podczas Mobile Trends Conference 2025. Nagrania prelekcji dostępne do zakupu tutaj. A o bieżącej edycji Mobile Trends Conference przeczytasz tutaj.
