Prosty język to styl pisania i mówienia, który ma na celu dopasowanie treści do możliwości przeciętnego człowieka, czyli masowego odbiorcy. Cechuje go jasność, praktyczność i łatwość przyswajania. Teksty pisane w prostym języku zazwyczaj są krótkie, zwięzłe i konkretne. Bez zbędnych i skomplikowanych słów czy zwrotów. Warto pamiętać, że pisanie w prostym języku to nie tylko kwestia przekazu. To także troska o odbiorcę i jego potrzeby. Taki tekst jest użyteczny i przynosi wartość dla czytelnika. Ale też dla marki czy projektu.
Może Cię zainteresować: Jakie trendy dominują obecnie w tworzeniu treści w internecie?
– Jest jakiś psychologiczny i trudny pokład relacyjny w komunikacji firm i urzędów, który mówi coś o nas. Im bardziej to poznajemy, tym jesteśmy smutniejsi – mówił na Tedx Talks specjalista prostego języka.
Eksperci z contelia.com idą za słowami dr Tomasza Piekota z Pracowni Prostej Polszczyzny na Uniwersytecie Wrocławskim. Mówią, że, ludzie komplikują swoje teksty, bo chcą się wydawać ważni i mieć autorytet. Dla niektórych skomplikowany język pokazuje wyższość i pozwala „zwyciężać” w dyskusjach. Ale to nie wszystko. To także doskonałe zabezpieczenie, za którym można ukryć swój brak wiedzy czy rzeczowych argumentów. Inaczej nazywamy to “laniem wody”. To cecha charakterystyczna wielu tekstów pijarowych czy nawet reklamowych. Często wynika to z nieodpowiedniego zarządzania informacjami w firmie i pośpiechu wynikającego z terminów. Może to także wynikać z lenistwa lub niewiedzy, a czasem nawet z wytycznych samej firmy.
Prosta treść to nie to samo co prostacki żargon
– Treść prosta, nie znaczy prostacka. Taka, która jest źle przygotowana, może nie tylko wprowadzać odbiorców/ odbiorczynie w błąd, ale przede wszystkim będzie wzbudzać w nich frustrację. Takie poczucie, że mają zbyt małe kompetencje, aby przejść przez jakiś produkt cyfrowy czy analogowy. Narzędzie, do którego przyszli, np. z zamysłem kupienia pary butów, poprzez nieodpowiedni język może budzić w nich zniecierpliwienie, czy nawet złość. Gdy nie będą umieli przejść przez proces rejestracji lub nie zrozumieją jak działa polityka ewentualnego zwrotu, pójdą w miejsce, które będzie bardziej przyjazne. Treści niezrozumiałe urągają co najwyżej samemu produktowi, który próbują opisać. Sfrustrowany użytkownik nie będzie chciał wrócić do takiego biznesu. Pisanie prostych komunikatów to czysty zysk dla biznesu. Szczególnie w branży e-commerce – powiedziała nam Anna Hołdyńska.
Dlaczego warto pisać prosto?
Pisanie prostym językiem jest korzystne zarówno dla autora, jak i dla czytelnika. Po pierwsze, oszczędza czas czytelnika i przyspiesza proces przyswajania informacji. Co oznacza, że użytkownik szybciej zapozna się z komunikatem marki lub dokona konwersji.
Po drugie, zwiększa skuteczność danego tekstu poprzez zapewnienie łatwej zrozumiałości. Sprzyja to szybszemu reagowaniu i nie odchodzeniu do konkurencji.
I wreszcie, pisanie prostym językiem poprawia postrzeganie autora jako profesjonalisty i eksperta w swojej dziedzinie. Nie musi on bowiem ukrywać się za pojęciami, a wyjaśnia prosto i skutecznie, co wpływa na wizerunek firmy i danego autora.
Jak upraszczać teksty, aby były bardziej zrozumiałe dla odbiorcy?
Pisanie prosto wcale nie jest proste! Jak pisać prostym językiem? To pewien proces składający się z analizy odbiorcy i definiowania celu. Następnie wybieramy sposób prezentacji informacji i pisanie tekstu. Kolejnie, sprawdzamy go czytając na głos, korzystając z narzędzi analitycznych czy przeprowadzając testy użyteczności z odbiorcami.
Zanim zaczniesz pisać, lepiej się przygotuj!
Przed pisaniem trzeba się przygotować! Zastanów się dla kogo piszesz! Co już wie Twój czytelnik? Czy trzeba wyjaśniać wszystko, czy tylko od pewnego etapu? Czy odbiorca ma do czynienia z dokumentami urzędowymi czy artykułem w sieci czy postem w social mediach? Jakie informacje chcesz przekazać i czy są one ważne? Nie zapomnij o celu, czyli co powinien zrobić Twój odbiorca po przeczytaniu tekstu lub z jakim stanem wiedzy powinien wyjść po konsumpcji treści.
Po napisaniu tekstu trzeba sprawdzić czy nie używamy skomplikowanych sformułowań branżowych lub nie poruszamy zbyt skomplikowanych kwestii, które powinniśmy uprzednio wyjaśnić i podać w lżejszej formie. Świetnie to robią programy popularnonaukowe na YouTube jak Astrofaza, SciFun czy Kacper Pitała.
Gramatyka również powinna być bardziej ludzka. Co to znaczy? Należy stosować stronę bierną, by pokazywać jasno kto, co i kiedy zrobił. Tekst powinien też budować relację z czytelnikiem, a przynajmniej nie separować się od niego. Uproszczony tekst powinien zawierać treści wspierające i powszechne słownictwo, tłumaczyć skrótowce i unikać abstrakcyjnych nazw. Ważne jest też tworzenie struktury tekstu za pomocą nagłówków, wypunktowań i wyróżnień.
Pisanie prostym językiem ma korzyści długofalowe, a zasady są uniwersalne, dlatego warto korzystać z list kontrolnych czy narzędzi, takich jak Jasnopis czy Logios.
Prosty język jest podstawą UX
Kiedy porównujemy copywriting i UX writing, to widać, że mają one różne cele. Copywriting jest skierowany na sprzedaż i konwersję, natomiast UX writing na zapewnienie jak najlepszej użyteczności produktów cyfrowych. UX writing polega na tworzeniu treści instruktażowych, które pomagają użytkownikom w osiąganiu celów i wykonywaniu zadań w interfejsach aplikacji i innych produktach cyfrowych. Język, który jest używany w pisaniu UX musi być prosty, jednoznaczny i zrozumiały, tak aby nie zostawiać miejsca na interpretację. Nie tworzy potrzeb, tylko je realizuje. Mówił nam w podcaście Marcin Cichocki z Kuźni Treści.
Plain Language pożądany również w content marketingu
Jednak w copywritingu, prosty język również ma swoje zastosowanie! W końcu nikt nie chce się zastanawiać co mówi dana reklama czy co opisuje dany opis produktu. To powinno być oczywiste, zwłaszcza, jeśli kierowane jest do konkretnego przedstawiciela danej grupy docelowej. Te treści mają nas jasno informować, czasem bawić lub wywoływać określone emocje. W przeciwieństwie do UX writingu, możemy tu sobie pozwolić jednak na nieco więcej fantazji w tekstach. Jednak wciąż zasada pozostaje jedna, im prościej tym lepiej.
Chcesz pisać proste teksty? Wykorzystaj checklistę Barbary Adamskiej i Kaliny Tyrkiel!
Aby pisać prosto i zwięźle, należy używać łatwych słów. Zamiast „zweryfikuj” lepiej powiedzieć „sprawdź”. Lepiej używać konkretnych rzeczowników, takich jak „wpisz” zamiast „podaj”. Należy unikać podwójnych przeczeń w tekście. Większość zdań powinna mieć szyk rzeczownik-czasownik, np. „ja zrobiłam”.
Interpunkcja
W tekście należy pamiętać o poprawnej interpunkcji. Jeśli przecinek może zostać zastąpiony kropką, warto to zrobić. Nie używamy średników w tekście. Skrót „r.” nie powinien być przyklejony do daty. Po zwrocie grzecznościowym na końcu maila nie umieszczamy przecinka.
Hierarchia informacji
Dobry tekst powinien mieć czytelną strukturę. Nagłówki powinny precyzyjnie określać, o czym jest dany fragment tekstu. Jedna linijka tekstu powinna zawierać od 50 do 70 znaków. Najważniejsze informacje powinny być umieszczone na początku tekstu.
Logika i wygląd
Pierwsze zdanie każdego akapitu powinno wprowadzać resztę jego treści. Akapity nie powinny składać się z więcej niż 5 zdań, a jedno zdanie powinno zawierać jedną informację. Każdy akapit powinien skupiać się na jednej myśli. Nagłówki powinny sugerować zawartość danego akapitu. Wyliczenia należy wypisywać w formie punktowanej listy, która powinna zawierać zdanie wprowadzające. To tylko niektóre wskazówki z checklisty prostego języka – Pisz po prostu! Zasady prostego języka znajdują się też na stronie rządowej!
