Czy sztuczna inteligencja naprawdę zabierze nam pracę?

Najnowsze badania Europejskiego Banku Centralnego (EBC) dotyczące wpływu sztucznej inteligencji na rynek pracy i płace pracowników przynoszą ciekawe wnioski. Choć AI odgrywa coraz większą rolę w postępie technologicznym, to według raportu EBC jej wpływ na zatrudnienie i wynagrodzenia pracowników jest jeszcze ograniczony.

Zgodnie z badaniem, rozwój sztucznej inteligencji jest powszechny w różnych branżach, obejmując uczenie się bez nadzoru, generowanie treści oraz tłumaczenia językowe. Niemniej jednak, AI dotychczas nie wywarła znaczącego negatywnego wpływu na zatrudnienie i płace pracowników, co wskazuje na ograniczoną penetrację tej technologii w miejscach pracy narażonych na jej wpływ.

Zagrożenia dla miejsc pracy związane z AI w Europie

Jak podaje Microsoft, badanie EBC oszacowało, że około 25% miejsc pracy w Europie jest zagrożonych automatyzacją AI, jednak konsekwencje dla tych stanowisk będą zależały od zdolności AI do całkowitego zastąpienia ludzi. Nawet przy dotkniętych stanowiskach, preferowani byli kandydaci z wyższym wykształceniem, przy równoczesnym dotknięciu pracowników w różnym wieku.

Znaczenie umiejętności w erze AI

AI odgrywa coraz większą rolę w środowisku biznesowym, wymagając jednocześnie od pracowników i firm ciągłego rozwoju umiejętności, aby sprostać nowym wymogom rynku pracy. – Nie ma żadnych wątpliwości, że sztuczna inteligencja zmieni sposób w jaki wykonujemy pracę. Warto jednak wystrzegać się skrajności i patrzeć na całość przede wszystkim z perspektywy korzyści. […] Proces pełnej implementacji dla większości gałęzi gospodarki liczony jest ciągle w miesiącach, a nie tygodniach. W połączeniu z obecnymi prognozami demograficznymi może się okazać, że narzędzia oparte o sztuczną inteligencję będą dla wielu firm kołem ratunkowym, bez którego ich dalsze funkcjonowanie stanęłoby pod znakiem zapytania – komentuje Artur Miernik, Partner EY Polska i Lider Praktyki Workforce Advisory w ramach People Advisory Services.

Doktor Fabian Stephany, badacz AI i zatrudnienia w Oxford Internet Institute, wskazał na istotność miejsca pracowników wobec granicy technologicznej, gdzie AI zaczyna zastępować umiejętności ludzkie. W jego opinii, pracownicy z bardziej zaawansowanymi umiejętnościami powinni być stosunkowo bezpieczni, obserwując wzrost popytu i płac. Jednakże, Stephany ostrzega, że pracownicy znajdujący się poza tą granicą mogą napotkać trudności konkurując z maszynami. Jego badania podkreślają potrzebę zrozumienia wpływu AI na rynek pracy i wykształcenie nowych umiejętności, gdzie premie edukacyjne mogą ulec zmniejszeniu lub zniknięciu.

Wprowadzenie AI w polskich firmach

Podczas gdy badanie EBC skupia się na rynku pracy w Europie, badania krajowe, takie jak przeprowadzone przez Cube Research dla EY Polska, ukazują, że polskie firmy także zaczynają wykorzystywać AI w swoich procesach biznesowych. Wzrost inwestycji w tę technologię w najbliższych latach wskazuje na rosnącą akceptację i zainteresowanie AI w Polsce.   – Implementacja rozwiązań AI to działanie kompleksowe, a cały proces wdrożeniowy dotyka wielu funkcji w ramach organizacji. Dlatego tak ważne jest klarowne określenie celu, któremu ma służyć wprowadzane rozwiązanie oraz spodziewane korzyści z wdrożenia – powiedział Jacek Kędzior, Partner Zarządzający EY Polska. 

Rozwój AI jest nieodłącznie związany z zarządzaniem danymi, a badania podkreślają wagę precyzyjnych danych we wspomaganiu AI w podejmowaniu decyzji biznesowych. Choć AI oferuje wsparcie dla pracowników, eliminując rutynowe zadania, konieczne jest ciągłe inwestowanie w rozwój kompetencji związanych z tą technologią, aby zachować konkurencyjność na rynku pracy.

Bariery wprowadzania AI w firmach

Podczas wprowadzania sztucznej inteligencji firmy najczęściej napotykają na bariery organizacyjne (26%) i techniczne (25%). Ważne miejsce zajmują również ograniczenia związane z kompetencjami (16%) oraz bezpieczeństwem (15%). Bariery prawne zostały wskazane przez 10% ankietowanych, być może z uwagi na wczesne stadium prac nad wdrożeniem AI w firmach. Tylko 7% respondentów nie doświadczyło żadnych trudności, a 26% jeszcze nie rozpoczęło działań związanych z wdrażaniem systemów opartych na sztucznej inteligencji.

Rola AI w środowisku biznesowym

Badania wykazują, że AI nie tylko przyspiesza procesy biznesowe, lecz także umożliwia tworzenie bardziej spersonalizowanych rozwiązań dla klientów. Jest to krok ku przyszłości, jednak z wymogiem ciągłego dostosowywania się i inwestowania w rozwój umiejętności odpowiadających obecnym i przyszłym potrzebom rynku pracy.

– Rosnące zapotrzebowanie na AI wiąże się z koniecznością nabywania nowych umiejętności. Firmy i pracownicy muszą inwestować w rozwijanie kompetencji związanych ze sztuczną inteligencją, aby nie zostać w tyle za postępem technologicznym. Niektóre obawy dotyczące sztucznej inteligencji, choć zrozumiałe, często są bezpodstawne. Ludzie zawsze będą mieli swoje miejsce i nie zostaną całkowicie zastąpieni przez AI. W ich miejsce mogą jednak pojawić się osoby, które lepiej poradzą sobie z nowymi technologiami – podsumowuje Michał Zajączkowski, regionalny wiceprezes ds. sprzedaży w firmie OpenText.

Czy AI nas zaraz zastąpi?

Badanie Europejskiego Banku Centralnego sugeruje, że około 25% miejsc pracy w Europie jest narażonych na automatyzację związanej z AI. Jednakże, większość firm nie planuje w najbliższych dwóch latach drastycznych zmian związanych z zatrudnieniem w kontekście AI. Tylko niewielki odsetek firm przewiduje redukcję zatrudnienia z powodu rozwoju tej technologii. Zdecydowana większość firm jeszcze nie dokonuje kluczowych decyzji dotyczących zatrudnienia związanych z AI.

Istnieją obszary, które szczególnie korzystają z AI, takie jak obsługa klienta, sprzedaż i działy IT. Jednak AI w obecnych czasach bardziej wspiera automatyzację rutynowych zadań niż całkowicie je zastępuje. Pracownicy, którzy posiadają zaawansowane umiejętności lub znajdują się na granicy technologii, mogą mieć wzrost płac i większą pewność zatrudnienia. Jednak dzisiaj bardziej niż kiedykolwiek konieczne jest stałe dostosowywanie umiejętności do zmieniających się potrzeb rynku pracy, aby być konkurencyjnym w erze AI.